Χρονιά ηλεκτρονικού «πολέμου» στους φοροφυγάδες, έχει χαρακτηρίσει το 2014 το υπουργείο Οικονομικών, καθώς με «εργαλεία» τα οποία για πρώτη φορά θα ενεργοποιηθούν, εκτιμάται ότι θα πιαστούν στα πράσα όσοι ξεγλιστρούν συστηματικά από τη «τσιμπίδα» της εφορίας, αξιοποιώντας στο έπακρο τις «τρύπες» του συστήματος.
Η αιχμή του δόρατος για το υπουργείο Οικονομικών θα είναι το Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο, για το οποίο παραδίδεται εντός των ημερών το πόρισμα της ειδικής Επιτροπής, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το οικονομικό επιτελείο προσανατολίζεται στην καθιέρωση υποχρεωτικής ηλεκτρονικής δήλωσης όλων των κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η δήλωση αυτή να μη γίνει άπαξ, δηλαδή μόνο το 2014 που χαρακτηρίζεται ως «έτος- αφετηρία» σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα, αλλά να συνοδεύει και τα επόμενα χρόνια τις φορολογικές δηλώσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή αξιοπιστία του προφίλ των φορολογούμενων, με βάση το οποίο θα γίνονται εφεξής όλοι οι φορολογικοί έλεγχοι.
Στο ηλεκτρονικό έντυπο, που θα μοιάζει με τις δηλώσεις «πόθεν έσχες» που υποβάλλουν κάθε χρόνο οι δημόσιοι λειτουργοί, οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να καταγράψουν και το παραμικρό περιουσιακό τους στοιχείο, δηλαδή σπίτια, οικόπεδα, αγροτεμάχια, μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, μερίσματα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, κοσμήματα μεγάλης αξίας, έργα τέχνης, εταιρικά μερίδια, τραπεζικές καταθέσεις και θυρίδες. Όπως επισημαίνει υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, η υποβολή της δήλωσης αυτής, με βάση την οποία θα δημιουργηθεί το Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο, από μόνη της δεν λέει τίποτε.
Το καθοριστικό θα είναι το επόμενο βήμα, δηλαδή οι διασταυρώσεις που θα ακολουθήσουν και από τις οποίες αναμένεται να προκύψουν. «λαβράκια». Για παράδειγμα, από τις διασταυρώσεις των ακινήτων, των εισοδημάτων και των τραπεζικών καταθέσεων (κινήσεις λογαριασμών), εκτιμάται ότι θα αποκαλυφθούν όσοι αποκρύπτουν εισοδήματα από την εκμίσθωση ακινήτων και από εκεί και πέρα θα ακολουθεί έλεγχος σε βάθος τουλάχιστον 5ετίας. «Λαβράκια» θα προκύψουν κι από την αντιπαραβολή των περιουσιακών στοιχείων με τα εισοδήματα που δηλώνονταν τα προηγούμενα χρόνια, καθώς το σύστημα θα ανάβει «κόκκινο» στις περιπτώσεις που θα παρουσιάζονται αναντιστοιχίες, με τις «καμπάνες» να ηχούν ήδη πένθιμες.
Στο στόχαστρο θα μπουν κατ’ αρχήν οι κάτοχοι μεγάλης ακίνητης περιουσίας, με αλλεπάλληλες διασταυρώσεις που θα ξεκινούν από τα δηλούμενα εισοδήματα την επίμαχη περίοδο και θα εκτείνονται έως τα δάνεια που συνήφθησαν για την αγορά αυτών των ακινήτων αλλά και τις δαπάνες για την εξυπηρέτηση τους (τοκοχρεολύσια). Ανάλογη θα είναι η αντιμετώπιση όσων προχώρησαν σε μείζονες αγορές- εκτός των ακινήτων- τα προηγούμενα χρόνια, όπως για παράδειγμα πίνακες ζωγραφικής μεγάλης αξίας, κοσμήματα, πολυτελή αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής ή έκαναν επενδύσεις στο εξωτερικό.
Ο ηλεκτρονικός «πόλεμος» θα υποστηριχθεί και από άλλα τρία «όπλα», για το χειρισμό των οποίων θα γίνουν ειδικά σεμινάρια στους ελεγκτές των εφοριών και των υπόλοιπων ελεγκτικών μονάδων. Στη πραγματικότητα πρόκειται για μεθόδους εντοπισμού αδήλωτων εισοδημάτων, που θα λειτουργήσουν για πρώτη φορά συνδυαστικά. Κατ’ αρχήν θα αξιοποιηθούν στο έπακρο τα στοιχεία που συλλέγονται εδώ και μήνες με βάση την υποχρέωση που έχουν τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, ιδιωτικά σχολεία, ιδιωτικά θεραπευτήρια και κλινικές, εταιρίες κινητής τηλεφωνίας, ΔΕΚΟ, να αποστέλλουν στοιχεία στο ΚΕΠΥΟ που αφορούν στις δαπάνες των πελατών τους. Το μεγαλύτερο ελεγκτικό ενδιαφέρον- χωρίς να υποτιμώνται τα υπόλοιπα- παρουσιάζουν τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες, καθώς πρόκειται για πληροφορίες που αφορούν στις δαπάνες εξυπηρέτησης δανείων αλλά και στις δαπάνες πιστωτικών καρτών, στοιχεία που χαρακτηρίζονται άκρως απαραίτητα για το προφίλ των ελεγχόμενων.
«Όπλο» μεγάλου βεληνεκούς χαρακτηρίζονται, επίσης, οι διατάξεις για την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου, οι οποίες πλέον δεν θα εφαρμόζονται μόνο σε ελεύθερους επαγγελματίες αλλά σε όλα τα φυσικά πρόσωπα. Πρόκειται για το αμερικανικό μοντέλο ελέγχων, με βάση το οποίο η εφορία σχηματίζει το προφίλ του υπόπτου ζητώντας στοιχεία που αφορούν σε όλα τα έσοδα από όλες τις πηγές, σε όλες τις δαπάνες, σε όλες τις υποχρεώσεις έναντι τρίτων, σε όλες τις απαιτήσεις από τρίτους, ακόμα και στα διαθέσιμα μετρητά ή στο περιεχόμενο θυρίδων, για να ακολουθήσει στη συνέχεια εξονυχιστική έρευνα σε βάθος 10ετίας, προκειμένου να εντοπιστούν και να φορολογηθούν τα αδήλωτα εισοδήματα.
Στρατηγικής σημασίας για τον «πόλεμο» που πρόκειται να ξεκινήσει, χαρακτηρίζεται, επίσης, η επικείμενη διάταξη με την οποία θα καταστεί υποχρεωτική η χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για συναλλαγές αξίας άνω των 500 ευρώ, καθώς με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι περιοριστεί η διακίνηση «μαύρου» χρήματος, αν και οι γνώστες επισημαίνουν ότι για να αποδώσει αυτό το μέτρο θα πρέπει να λειτουργήσουν στην εντέλεια όλες οι τεχνικές έμμεσου προσδιορισμού του εισοδήματος, αφού μόνο έτσι θα αποφευχθούν οι συναλλαγές κάτω από το τραπέζι με μετρητά που είτε είναι προϊόν είτε κίνητρο φοροδιαφυγής.
Ως πρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα θα λειτουργήσει η διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, αφού έτσι θα υπάρχει εικόνα και για τα έσοδα των επιχειρήσεων και των επιτηδευματιών αλλά και για τον ΦΠΑ προς απόδοση. Στο «οπλοστάσιο» του υπουργείου Οικονομικών θα προστεθεί, επίσης, η ηλεκτρονική σήμανση των τιμολογίων, με την οποία η χρήση εικονικών ή πλαστών τιμολογίων θα περιοριστεί δραστικά.
