Είναι γεγονός πως ο νομοθέτης πολλές φορές βρίσκεται μπροστά σε διλήμματα και καλείται να βρει τις κατάλληλες ισορροπίες. Όπως αναφέρει το Capital.gr η επιλογή ανάμεσα στη λήψη μέτρων πάταξης φοροδιαφυγής ή αναπτυξιακής πολιτικής, συχνά δεν είναι μόνο δύσκολη στην πράξη, αλλά και η όποια απόφαση ερμηνεύεται διαφορετικά, ανάλογα με τη σκοπιά που την βλέπει καθείς εξ ημών. Η επέκταση του πόθεν έσχες από την 1/1/2014 είναι μία από τις σημαντικές αλλαγές, που θα κριθούν ποικιλοτρόπως. Σε προηγούμενα άρθρα μας, υπήρξαν σαφείς ενστάσεις αλλά και επισημάνσεις περί ασαφειών ή υπερβολών των νέων νόμων. Στο παρόν άρθρο αρκούμαστε στην επισήμανση των αλλαγών και στο να θέσουμε απλώς κάποια ρητορικά ερωτήματα, ως τροφή για σκέψη.
Με τη ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, Ν.4172/2013 και συγκεκριμένα με το άρθρο 32, επήλθαν ουσιώδεις διαφοροποιήσεις στα τεκμήρια απόκτησης περιούσιας, το λεγόμενο “πόθεν έσχες”. Από 01/01/2014 τα περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν στις διατάξεις αυτές είναι τα εξής:
• Αυτοκίνητα, δίτροχα και σκάφη αναψυχής. .
• Κινητά πράγματα μεγάλης αξίας άνω την 10.000€
• Αγορά, σύσταση ή αύξηση κεφαλαίου επιχείρησης.
• Αγορά ή μίσθωση ακινήτων και ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενών κολύμβησης.
• Χορηγήσεις δανείων.
• Δαπάνες για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες άνω των 300€ με εξαίρεση τις δωρεές προς δημόσιο και κοινωφελή ιδρύματα.
• Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής.
Οι βασικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις διατάξεις του προηγούμενου Νόμου 2238/1994 και το άρθρο 17, αφορούν την θέσπιση τεκμηρίου για το μετοχικό/εταιρικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων και την απόκτηση ακινήτων.
Επομένως, η εισφορά μετοχικού/εταιρικού κεφαλαίου κατά τη σύσταση οποιουδήποτε Νομικού προσώπου (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΑΕ), η αύξηση κεφαλαίου, η αγορά μετοχών/εταιρικών μεριδίων υφιστάμενης εταιρείας αποτελούν στοιχεία, για τα οποία θα πρέπει να αιτιολογείται η πηγή προέλευσης των κεφαλαίων.
Σε ό,τι αφορά τα ακίνητα, από τις 17/12/2010 έως και 31/12/2013, με την ψήφιση του Νόμου 3899/2010 και με βάση την παράγραφο 1 του άρθρου 8, είχε ανασταλεί το πόθεν έσχες, για την αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τμ και αξίας 200.000€, με σκοπό την τόνωση της κτηματαγοράς. Οι απαλλακτικές διατάξεις επεκτάθηκαν για όλες τις αγορές ακινήτων με το άρθρο 28 παρ.6 του Ν.3986/2011, προσπαθώντας αποσπασματικά να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσουμε ότι ανέκαθεν η πρώτη κατοικία έχρηζε ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης, από τις εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, με εξαίρεση το 2010 όταν με το άρθρο 3 του Νόμου 3842/2010 καταργήθηκε η απαλλαγή από το πόθεν έσχες για την αγορά ή την ανέγερση πρώτης κατοικίας. Το μέτρο τότε είχε αποσυρθεί εσπευσμένα μετά από 8 μήνες. Οι νέες διατάξεις άραγε, θα μπορέσουν να εφαρμοστούν ή τελικά θα τροποποιηθούν ακόμα νωρίτερα;
Στο άρθρο 33 του νέου ΚΦΕ δεν λείπουν βέβαια και οι εξαιρέσεις από την εφαρμογή του μέτρου. Έτσι λοιπόν, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη και η δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται:
– Για ΙΧΕ αναπήρων.
– Στους εμπόρους αυτοκινήτων, σε ότι αφορά την αγορά αυτοκινήτων με σκοπό τη πώληση.
– Η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει για τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης , κυριότητας ή κατοχής μονίμων κατοίκων εξωτερικού.
– Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα, που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή, εφόσον δεν αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα.
– Μειωμένες κατά 30% είναι οι αντικειμενικές δαπάνες για συνταξιούχους, που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Είναι η πλήρης εφαρμογή ελέγχου των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, ένα δίκαιο μέτρο που θα συμβάλλει στην πάταξη της φοροδιαφυγής; Σίγουρα ναι.
Σε μία κακή οικονομική συγκυρία, ο αυστηρός έλεγχος της προέλευσης των χρημάτων, ακόμα και για επένδυση σε εταιρείες ή την αγορά πρώτης κατοικίας, είναι μέτρο αντιαναπτυξιακό; Πάλι ναι.
Πάντως τα ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις, βιώνουν μία από τις δυσκολότερες οικονομικά περιόδους, στη σύγχρονη ιστορία και μία μεταβατική περίοδος σε τόσο σοβαρά θέματα, είναι αν όχι η καλύτερη, γιατί κι εδώ υπάρχει αντίλογος, σίγουρα η πιο ανώδυνη λύση.
