Η Εφορία προχωρεί σε κατασχέσεις αγροτικών επιδοτήσεων και επιστροφών φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ για να τα συμψηφίσει με εφάπαξ χρέη προς το Δημόσιο που δεν έχουν γίνει ληξιπρόθεσμα, καθώς επίσης και χρέη ληξιπρόθεσμα τα οποία έχουν ενταχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής.
Χιλιάδες αγρότες, μισθωτοί, συνταξιούχοι και επιχειρηματίες που δεν έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο αντιμετωπίζονται από την Εφορία ως ασυνεπείς οφειλέτες και χάνουν δικαιώματα είσπραξης ποσών πολύ σημαντικών για την οικονομική τους επιβίωση.
Οι προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. εφαρμόζουν, συγκεκριμένα, τη διάταξη του άρθρου 11 του νόμου 3943, η οποία ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2011 από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και προβλέπει ότι οι φορολογικές αρχές μπορούν να συμψηφίζουν ποσά που δικαιούνται να εισπράξουν οι πολίτες από το Δημόσιο με όλες τις βεβαιωμένες οφειλές τους προς τις Δ.Ο.Υ., είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.
Έτσι, αν, για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος δικαιούται να εισπράξει επιστροφή φόρου 200 ευρώ τον Νοέμβριο του 2013 αλλά ταυτόχρονα οφείλει μια μηνιαία δόση φόρου εισοδήματος ή Φόρου Ακίνητης Περιουσίας ύψους 200 ευρώ που λήγει στις 30-11-2013 η Εφορία έχει το δικαίωμα να συμψηφίσει την επιστροφή με τη μη ληξιπρόθεσμη δόση του φόρου εισοδήματος ή του ΦΑΠ και να μην αποδώσει στο φορολογούμενο κανένα ποσό.
Επίσης εάν ένας φορολογούμενος δικαιούται να εισπράξει επιστροφή φόρου εισοδήματος 700 ευρώ και έχει ταυτόχρονα ρυθμίσει σε 10 μηνιαίες δόσεις ένα ληξιπρόθεσμο χρέος 1.000 ευρώ, η Εφορία μπορεί να του κατάσχει ολόκληρη την επιστροφή των 700 ευρώ για να εξοφληθεί αυτόματα ισόποσο τμήμα του ληξιπρόθεσμου χρέους, παρά το γεγονός ότι έχει συμφωνηθεί η τμηματική εξόφλησή του!
Επιδοτήσεις αγροτών
Σύμφωνα με περιστατικά που έχουν ήδη καταγραφεί, αγρότες έχασαν τις επιδοτήσεις τους και επιχειρηματίες διαπίστωσαν ότι οι επιστροφές ΦΠΑ, που περίμεναν πώς και πώς δεν πρόκειται να τους καταβληθούν! Κι όταν εύλογα αναρωτήθηκαν για ποιο λόγο παρακρατήθηκαν και κατασχέθηκαν τα ποσά που δικαιούντο να εισπράξουν, οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. τούς ενημέρωσαν ότι οι απαιτήσεις τους αυτές συμψηφίστηκαν με μηνιαίες δόσεις φορολογικών οφειλών τους, οι οποίες έχουν απλώς βεβαιωθεί (δηλαδή έχουν… φορτωθεί στους ΑΦΜ των φορολογουμένων) αλλά δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες!
Πρόσφατα, η Εφορία προχώρησε σε κατάσχεση επιδότησης ύψους 170 ευρώ που δικαιούτο αγρότης για την παραγωγή πορτοκαλιών, αν και ο συγκεκριμένος φορολογούμενος δεν χρωστούσε ούτε ένα ευρώ ληξιπρόθεσμης οφειλής. Ο γιος του ανέλαβε να διερευνήσει την υπόθεση και διαπίστωσε έκπληκτος ότι με βάση το άρθρο 11 του ν. 3943, που ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2011, η Εφορία απέκτησε το δικαίωμα να δεσμεύσει και να παρακρατήσει το ποσό της επιδότησης έναντι της τελευταίας δόσης φόρου εισοδήματος που οφείλει ο πατέρας του με προθεσμία που λήγει στις 31-12-2013!
Η Εφορία προεισέπραξε δηλαδή τη δόση του φόρου εισοδήματος που λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους, παρακρατώντας ολόκληρη την επιδότηση του αγρότη και στερώντας του το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τα 170 ευρώ για να καλύψει μια άλλη πιο άμεση υποχρέωσή του.
Επιστροφή Φ.Π.Α.
Σε μια άλλη περίπτωση, «κατασχέθηκε» επιστροφή ΦΠΑ από επιχείρηση για να συμψηφιστεί με οφειλή από φόρο υπεραξίας ο οποίος κανονικά θα έπρεπε να πληρωθεί έξι μήνες αργότερα.
Τι λέει η εγκύκλιος – Πότε γίνεται συμψηφισμός
Η καταστροφική διάταξη του άρθρου 11 του ν. 3943/2011 ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2012 με εγκύκλιο που εξέδωσε η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Με την εγκύκλιο εκείνη είχε διευκρινιστεί, μεταξύ των άλλων ότι:
Μόνο για το στενό δημόσιο τομέα (όχι για Ν.Π.Δ.Δ.)
1) Για να διενεργηθεί συμψηφισμός απαιτήσεων κατά του Δημοσίου με οφειλές προς αυτό θα πρέπει τα χρέη πρέπει να είναι βεβαιωμένα στο Δημόσιο με τη «στενή» έννοια του όρου και οι απαιτήσεις του οφειλέτη να προέρχονται επίσης από το Δημόσιο με τη «στενή» έννοια του όρου. Π.χ. συμψηφισμός μπορεί να γίνει μεταξύ οφειλής από ΦΠΑ και απαίτησης του οφειλέτη από την υπηρεσία κάποιου υπουργείου ή από κάποιο Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Δεν συμψηφίζονται σε καμία περίπτωση απαιτήσεις κατά του Δημοσίου με οφειλές που είναι βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ. υπέρ τρίτων (π.χ. υπέρ ΝΑΤ, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου κ.λπ.).
Μόνο βεβαιωμένες οφειλές
2) Σε συμψηφισμό υπόκεινται οι βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι. Επίσης σε συμψηφισμό υπόκεινται οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική αναστολή ή καταβάλλονται τμηματικά, λόγω υπαγωγής τους σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής ή σε έκτακτη ρύθμιση βάσει νόμου. Στην περίπτωση αυτή ο συμψηφισμός δεν γίνεται μόνο με την πρώτη ανεξόφλητη δόση αλλά υποχρεωτικά με όλο το ποσό της οφειλής προς το Δημόσιο. Επιπλέον, σε συμψηφισμό υπόκεινται και οι οφειλές που έχουν παραγραφεί, εφόσον δεν έχει παρέλθει τριετία από την ημερομηνία παραγραφής τους.
Αυτεπάγγελτα και για μη ληξιπρόθεσμες οφειλές
3) Συμψηφισμός μπορεί να γίνει και αυτεπάγγελτα, δηλαδή χωρίς να εκφράσει σχετική επιθυμία (χωρίς να υποβάλει τη σχετική αίτηση-δήλωση) ο δικαιούχος της απαίτησης κατά του Δημοσίου.
Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός επιτρέπεται ακόμη και για μη ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και για ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής εξόφλησης. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (Δ.Ο.Υ. ή Τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου (π.χ. αν υφίσταται τίτλος επιστροφής, αν ο οφειλέτης αιτείται χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας από το Δημόσιο ή γνωστοποιεί την απαίτησή του κατά του Δημοσίου ο ίδιος ή η εκκαθαρίζουσα αρχή), τότε ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας.
Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, διενεργείται και σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι ταυτόχρονα και δικαιούχος επιστροφής φόρου ή άλλης χρηματικής απαίτησης κατά του Δημοσίου μικρότερης των 1.500 ευρώ. Συνεπώς εάν ένας φορολογούμενος δικαιούται επιστροφής φόρου 700 ευρώ και ταυτόχρονα οφείλει 2 δόσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνολικού ποσού 700 ευρώ η επιστροφή του μπορεί να … κατασχεθεί για την εξόφληση των δύο αυτών δόσεων, μπορεί δηλαδή να γίνει αυτεπάγγελτος συμψηφισμός με τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές του.
