Σύμφωνα με τα άρθρα 20 και 21 του Ν. 3863/2010, όπως ισχύουν μετά την τροποποίηση τους από την παρ. 8 του άρθρου 76 του Ν. 3996/2011 και αντικαθίστανται με το άρθρο 74 του Ν. 4144/2013, οι εργασίες ή υπηρεσίες οι οποίες αμείβονται με εργόσημο είναι οι παρακάτω :
Α. Το κατ’ οίκον του εργοδότη απασχολούμενο προσωπικό που παρέχει εξαρτημένη εργασία ή υπηρεσίες, φροντίδας αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα είτε προς έναν είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την ίδια μισθολογική περίοδο, που καλύπτεται από την ασφάλιση του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ. Ενδεικτικά υπάγονται οι εξής εργασίες ή υπηρεσίες :
- Οι υπηρεσίες οικογενειακής βοηθητικής φροντίδας (ενδεικτικά : οικιακοί βοηθοί για οικιακή καθαριότητα και γενικό νοικοκυριό, οδηγοί),
- Οι κηπουρικές εργασίες,
- Η φύλαξη και μεταφορά παιδιών, νηπίων και βρεφών,
- Η υποστήριξη με την παροχή κάθε μορφής βοήθειας και φροντίδας σε ηλικιωμένα άτομα και σε άτομα με ειδικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης των ατόμων αυτών για συμμετοχή τους σε πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές και κοινωνικές δραστηριότητες,
- Οι υπηρεσίες που παρέχονται σε προγράμματα αποκατάστασης ατόμων σε ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή σε Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, που χαρακτηρίζονται από νοητική στέρηση (ΣΥΔ),
- Η περιποίηση ή νοσηλευτική φροντίδα άρρωστων ή κατάκοιτων ατόμων και η βοήθεια σε άτομα με προβλήματα κινητικότητας (φυσικοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, συνοδεία εκτός οικίας),
- Οι μεμονωμένες μικροεπισκευαστικές εργασίες που δεν συνιστούν οικοδομικές εργασίες,
- Η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων,
- Οι αισθητικές φροντίδες (κομμωτική, περιποίηση προσώπου και σώματος).
Β. Προσωπικό που παρέχει υπηρεσίες καθαρισμού και κηπουρικής κοινοχρήστων χώρων πολυκατοικιών, αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα, είτε προς έναν είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την ίδια μισθολογική περίοδο, που καλύπτεται από την ασφάλιση του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, μη παρέχον την υπηρεσία αυτή ως υπαλληλικό προσωπικό εταιρείας ή ως μέλος εταιρείας.
Γ. Οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του ΟΓΑ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του Ν. 2639/1998 (Α’ 205). Το εργόσημο (μόνο) αυτής της κατηγορίας καταβάλλεται στον ΟΓΑ.
Δ.
- Οι διανομείς διαφημιστικών εντύπων με το σύστημα της διανομής με ή χωρίς διεύθυνση αποδέκτη
- Οι απασχολούμενοι στην προώθηση προϊόντων προσώπου και σώματος για λογαριασμό μίας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων κατ’ οίκον ή σε άλλο χώρο
- Οι απασχολούμενοι στην προώθηση καταναλωτικών προϊόντων σε πολυκαταστήματα, καταστήματα τροφίμων και υπεραγορές (super market)
Gια τον υπολογισμό του καθαρού ποσού (χωρίς τις κρατήσεις για τις ασφαλιστικές εισφορές) που θέλει να εισπράξει ο εργαζόμενος, αρκεί να πολλαπλασιάσει το καθαρό ποσό που θέλει να εισπράξει με το συντελεστή 1,25. Το αποτέλεσμα του δίνει το ποσό του εργοσήμου που πρέπει να αγορασθεί.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ : για καθαρό ποσό 200€ θα αγορασθεί εργόσημο αξίας 250€ αφού 200 Χ 1,25 =250. Πράγματι, οι κρατήσεις είναι 250*20%=50€, άρα καθαρό πληρωτέο ποσό: 250-50= 200€
Οι ημέρες εργασίας για ό, τι αφορά τον ΟΓΑ, για τους εργάτες γης, υπολογίζονται ανά έτος με βάση τις αμοιβές τους, για τις οποίες έχουν λάβει εργόσημο. Συγκεκριμένα, προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των καταβληθεισών εντός του έτους αμοιβών, διά του ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του προηγουμένου έτους (έχει διαμορφωθεί στα 33,57). Θεωρούνται ως πραγματοποιηθείσες κατά το μήνα εξόφλησης των εργοσήμων.
Παράδειγμα υπολογισμού ημερών ασφάλισης ΟΓΑ:
Εργόσημο αξίας 200,00 : 33,57 = 5,96 Δηλαδή 6 ημέρες ασφάλισης.
Οι απασχολούμενοι που έχουν πραγματοποιήσει 150 ημέρες εργασίας και άνω κατ’ έτος, ασφαλίζονται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος.
Για τους εργαζόμενους που έχουν πραγματοποιήσει λιγότερες των 150 ημέρες εργασίας ο χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται σε μήνες, οι οποίοι προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των ημερών εργασίας δια του 25.Ημέρες εργασίας άνω των 300 κατ’ έτος δε λαμβάνονται υπόψη και δε μεταφέρονται σε άλλο έτος.
Τα πρόσωπα, για τα οποία έχουν καταβληθεί εισφορές με το εργόσημο στο ΙΚΑ, , δικαιούνται διπλάσιες ημέρες ασφάλισης από όσες προκύπτουν από τη διαίρεση του ποσού των εισφορών με το ανά ημέρα ή μήνα εργασίας ποσό εισφοράς που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ (έχει διαμορφωθεί στα 33,57) και δεν μπορούν να υπερβούν τις 30 ημέρες ασφάλισης ανά μήνα ή τις 360 ημέρες ασφάλισης κατά έτος.
Το ποσό που έχει παρακρατηθεί για ασφαλιστικές εισφορές μέσω εργοσήμου διαιρείται με το ποσό που αντιστοιχεί στις εισφορές του ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη, όπως διαμορφώνεται στις 31/12. Το ποσοστό κρατήσεων του ανειδίκευτου εργάτη ορίζεται 35,4%. Το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται επί 2 και έτσι προκύπτουν οι ημέρες ασφάλισης που δικαιούται ο ασφαλισμένος.
Προκειμένου να τύχουν παροχών ασθένειας σε είδος θα πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 150 ημέρες ασφάλισης.
Παράδειγμα υπολογισμού ημερών ασφάλισης ΙΚΑ:
Εργόσημο αξίας 800,00 Ασφαλιστικές εισφορές εργόσημου : 800,00 * 20%=160,00
Κρατήσεις ανειδίκευτου εργάτη 33,57 * 35.4%= 11,88
Διαιρούμε τα ποσά των κρατήσεων : 160,00 : 11,88 = 13,4
και πολλαπλασιάζουμε επί 2 : 13 * 2 = 26.
Από τον παραπάνω υπολογισμό προκύπτει ότι με ένα εργόσημο αξίας 800,00 ευρώ ο εργαζόμενος ασφαλίζεται για 26 ημέρες.
