Μια από τις πιο ευχάριστες και αναζωογονητικές δραστηριότητες είναι να ακούς έναν άνθρωπο να σου μιλάει για το όραμά του. Αυτό το πάθος, η ζωντάνια, η λάμψη είναι τα στοιχεία που κάνουν την στιγμή ξεχωριστή.
Είναι όμως και τα στοιχεία που μπορούν να σαμποτάρουν το μέλλον του οράματος, αλλά και του ανθρώπου που το δημιουργεί. Ο οραματιστής μπορεί να τυφλωθεί από το πάθος αυτό και να μην δει τυχόν ανακολουθίες ή προβλήματα του οράματος.
Όραμα και οραματιστές
Το όραμα για να γίνει ιδέα και μετά πράξη, χρειάζεται μια μεθοδική διαδικασία. Η διαδικασία αυτή είναι που ορίζει την πραγματοποίηση ή όχι του οράματος, ενώ διαχωρίζει αυτούς που υλοποιούν από αυτούς που παραμένουν οραματιστές. Αυτά ισχύουν λοιπόν και για την επιχειρηματική διεργασία, μέσα από την οποία ένα επιχειρηματικό όραμα μετατρέπεται σε επιχειρηματική δράση.
Στον αντίποδα της ευχάριστης και αναζωογονητικής δραστηριότητας που αναφέρω παραπάνω, είναι η δυσάρεστη αντίδραση όταν στον οραματιστή αποφασίσεις να δώσεις feedback. Όταν προσπαθήσεις να μετατρέψεις σε φράσεις τα συναισθήματα που σου δημιουργεί το όραμα που μόλις άκουσες, είτε αυτές είναι θετικές είτε αρνητικές. Είτε βλέπεις κάποιες δυσκολίες στην υλοποίησή του, είτε πιστέψεις και εσύ σε αυτό.
Όμως, δεν υπάρχει λόγος να μοιραστεί κάποιος το (επιχειρηματικό) του όραμα με κάποιον άλλο αν δεν ενδιαφέρεται για την αντίδραση. Παρόλα αυτά, τις περισσότερες φορές η αντίδραση δεν είναι ευπρόσδεκτη. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, δεν είναι ευπρόσδεκτη ούτε η θετική. Έχουμε όλοι βρεθεί στη θέση να λέμε τη γνώμη μας (άλλωστε to feedback δεν είναι κάτι περισσότερο από αυτό) και στα σημεία κριτικής να βλέπουμε των οραματιστή απέναντί μας να σκοτεινιάζει και να αμύνεται. Παράλληλα, έχουμε ακούσει και οραματιστές που επέλεξαν να μοιραστούν το όραμά τους να λένε: «Σιγά το feedback. Όλο μπράβο μου έλεγε».
Αυτό που προσπαθώ να σκιαγραφήσω παραπάνω είναι η δυσκολία ενός οραματιστή να εισπράξει θετική ή αρνητική κριτική για το όραμά του, ώστε να το βελτιώσει και να το προσαρμόσει σε συνθήκες που δεν βασίζονται αποκλειστικά στις δικές του προσλαμβάνουσες. Δεν μπορούμε βέβαια να ισχυριστούμε ότι αυτή η δυσκολία στην κριτική είναι παράλογη. Ειδικά αν σκεφτούμε και την ανωριμότητα με την οποία η κριτική δίνεται μερικές φορές.
Όταν όμως μιλάμε για ένα όραμα του οποίου η υλοποίηση απαιτεί προσωπικές θυσίες πρέπει να το υποβάλλουμε στη βάσανο της αμφισβήτησης. Και ενώ είναι δυσάρεστο όταν το κάνεις για το όραμα κάποιου άλλου να συνειδητοποιείς ότι δεν δέχεται την κριτική, δεν είναι και τόσο κακό μιας και δεν σε αφορά στο κάτω-κάτω της γραφής. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο ίδιος ο επίδοξος επιχειρηματίας φέρει την ευθύνη της αμφισβήτησης του οράματός του. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτό μοιάζει οξύμωρο, αλλά στην πραγματικότητα είναι προαπαιτούμενο.
Είναι χρήσιμο λοιπόν ο ενθουσιώδης επιχειρηματίας να εντοπίσει το προσωπικό του πρίσμα, να το αφαιρέσει και να δει τα πιθανώς αδύνατα σημεία της επιχειρηματικής του ιδέας. Να απαντήσει στο απλό ερώτημα «Τι θεωρώ δεδομένο;». Μια διαδικασία δύσκολη, ίσως και απογοητευτική. Απαραίτητη όμως για τη διαφύλαξη της επένδυσης που προτίθεται να κάνει.
Δείτε τι λέει για αυτό ο καθηγητής Ian MacMillan από το Wharton σε μια πρόσφατη συνέντευξή του. Από την συνέντευξη αυτή ξεχωρίζω ότι οι επιχειρηματίες που έχουν κάνει περισσότερες από μια επιτυχημένες εκκινήσεις είναι ανοικτοί στον διάλογο και μοιράζονται τις ιδέες τους. Δεν αμύνονται στην κριτική, αλλά δεν τα λαμβάνουν και όλα υπόψη τους.
Αυτό δεν ισχύει μόνο για την επιχειρηματικότητα βέβαια. Η Ευκλείδεια Γεωμετρία για παράδειγμα βασίζεται σε μια σειρά από αξιώματα που είναι απαραίτητα για την απόδειξη των υποθέσεών της. Ένα από αυτά τα αξιώματα ισχυρίζεται ότι από ένα σημείο εκτός μιας δοθείσης ευθείας περνά μόνο μια ευθεία που δεν τέμνει την δοθείσα. Το Αξίωμα των Παραλλήλων (το πέμπτο αξίωμα του Ευκλείδη) είναι απαραίτητο για να αποδείξουμε την υπόθεση ότι το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου ισούται πάντα με 180 μοίρες. Κάτι δηλαδή που όλοι ξέρουμε. Και όμως!
Αξίωμα μιας επιχειρηματική ιδέας
Στον κόσμο της Υπερβολικής Γεωμετρίας (μιας μη-Ευκλείδειας Γεωμετρίας), το αξίωμα δεν ισχύει και τα τρίγωνα δεν έχουν σταθερό άθροισμα γωνιών.
Ένα επιχειρηματικό σχέδιο βασίζεται σε σειρά αξιωμάτων, ακριβώς όπως η Ευκλείδεια γεωμετρία. Αξιώματα που υπηρετούν την ιδέα, αλλά συχνά εδράζονται στην προσωπική κοσμοθεωρία, τα βιώματα και τις αντιλήψεις του δυνητικού επιχειρηματία. Αν δεν αμφισβητήσει τα αξιώματα που έχει θέσει, το ρίσκο που προτίθεται να λάβει δεν είναι σωστά υπολογισμένο. Και η επιχειρηματικότητα δεν είναι ηρωική πράξη, αλλά οικονομική.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, το κύριο αξίωμα μιας επιχειρηματική ιδέας είναι η ανάγκη της αγοράς (ή μέρους αυτής) που η ιδέα προσπαθεί να καλύψει! Αυτό είναι και το πιο δύσκολο αξίωμα, μιας και σε αυτό βασίζεται το οικοδόμημα του business plan. Είναι διαφορετικό να εντοπίζει κάποιος πρόβλημα με το σημείο διάθεσης του προϊόντος της ιδέας για παράδειγμα, από το να είναι λάθος ορισμένη η ανάγκη των δυνητικών αγοραστών. Εδώ, στο βιβλίο του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ «Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα» ακόμα και ο διάβολος προσπαθεί να αποδείξει την ύπαρξη του Θεού για να πιστέψουν οι άθεοι μοσχοβίτες ότι ο ίδιος υφίσταται. Δεν θα πρέπει ο μελλοντικός επιχειρηματίας να αποδείξει (στον εαυτό του πρωταρχικά) ότι υπάρχει λόγος να υλοποιήσει την ιδέα του;
Η αξία της αμφισβήτησης είναι αδιαμφισβήτητη! Η αμφισβήτηση είναι άλλωστε που γεννά νέες ιδέες και δημιουργεί συνθήκες που επιτρέπουν την είσοδο νέων «παικτών» στην αγορά. Το λεγόμενο disruption της υφιστάμενης ισορροπίας. Δεν οφείλει ο οραματιστής επιχειρηματίας να κάνει και ένα τελευταίο τεστ στην ιδέα του; Πάνω από όλα για το καλό του και για να είναι σίγουρος ότι έχει μειώσει το ρίσκο στο απολύτως απαραίτητο. Απορρίψτε οι ίδιοι λοιπόν το business plan σας πριν το κάνει η αγορά.
Δημοσιεύτηκε στο epixeiro.gr
